Λίγα πράγματα θεωρούνται τόσο αυτονόητα σε ένα υγιές κοινωνικό σύστημα (αποφεύγω τον όρο «δημοκρατικό», ο οποίος έχει ευτελιστεί στη χώρα μας) όσο ο σεβασμός για τους γύρω μας. Δε θέλω όμως σήμερα να γράψω για κοινωνικοπολιτικά θέματα. Θέλω να γράψω για τις ανθρώπινες σχέσεις.
Ο σεβασμός, είναι μία από αυτές τις έννοιες, τις οποίες δυσκολευόμαστε να ορίσουμε με σαφήνεια, και για τις οποίες η Ελληνική γλώσσα δεν έχει άμεση αντωνυμία (Σεβασμός: έλλειψη σεβασμού). Η πιο συνηθισμένη ερμηνεία, αναφέρεται στην εκτίμηση που δείχνουμε σε κάτι, ή σε κάποιον για τα χαρίσματά του. Θα μπορούσε, λοιπόν, κάποιος να υποθέσει, πως το κοντινότερο συνώνυμο του σεβασμού, είναι η εκτίμηση και ως εκ τούτου το αντίθετο είναι η υποτίμηση (και χάριν απλότητας και ελλείψει προχωρημένων γλωσσολογικών γνώσεων, δεν προχωρώ σε ανάλυση της δραστικής επίδειξης της υποτίμησης (και της έλλειψης σεβασμού), η οποία θα μπορούσε να είναι η περιφρόνηση).
Μέτα, λοιπόν, από αυτή τη μάλλον φιλόδοξη για τις δυνατότητές μου απόπειρα τοποθέτησης του «σεβασμού» εντός γλωσσολογικού και εννοιολογικού πλαισίου, ήρθε η ώρα να αναλογιστούμε κατά πόσο αντιμετωπίζουμε τους γύρω μας με σεβασμό και κατά κύριο λόγο (μια και είπαμε πως δε θέλουμε να ασχοληθούμε εκτενώς με κοινωνικοπολιτικές παραμέτρους) αυτούς με τους οποίους μας δένει μία κοντινή σχέση, ίσως μία σχέση εκτίμησης ή ακόμα και αγάπης.
Το πρώτο πράγμα στο οποίο δια της εις άτοπον απαγωγής μπορώ να καταλήξω, είναι πως εφόσον σεβασμός συνεπάγεται η εκτίμηση για τα χαρίσματα του άλλου, τότε το αντίθετο είναι η έλλειψη εκτίμησης για τα χαρίσματα του άλλου. Με άλλα λόγια, το τρομακτικό για εμένα τουλάχιστον συμπέρασμα, είναι πως το να μη δείχνουμε στους κοντινούς μας ανθρώπους το πόσο όμορφους (καθ΄οποιανδήποτε έννοια) τους θεωρούμε, είναι έλλειψη σεβασμού (Και ακόμα χειρότερα φυσικά, περισσότερο για εμάς παρά για αυτούς, είναι το να είμαστε μαζί τους εάν δεν τους θεωρούμε όμορφους, αυτή όμως η συζήτηση θα απαιτούσε καινούρια επικεφαλίδα).
Είχα σκοπό να γράψω και άλλα• κρίνω όμως, πως μετά από αυτή την αποκάλυψη, η οποία προέκυψε κατά τη διάρκεια της συγγραφής του άρθρου, καλά θα κάνω να περιμένω πριν επανέλθω στο θέμα• διότι το να επεκταθώ, θα ήταν σαν να θέλω να χορέψω, χωρίς καν να γνωρίζω πως ούτε να περπατήσω δεν μπορώ καλά-καλά. Η συνέχεια, λοιπόν, στο εγγύς, ελπίζω, μέλλον. Για εμένα• για εσένα• για εσάς• για όλους μας.
Βασίλης Αντωνάς
(Εφημερίδα Κηφισιά 2010)